در گذشته نه چندان دور اگر زوجی صاحب فرزند نمی شدند همه نگاهها به خانم بود و این زن بود که «نازا»تلقی میشد. مهمترین درمان هم سپردن به در و همسایه برای پیدا کردن یک دختر دیگر برای ازدواج مجدد بود!
ولی با پیشرفت علم و بالارفتن سطح آگاهی مردم این باور غلط کم کم کمرنگ شد. امروزه نتایج تحقیقات نشان میدهد که ۵۰درصد موارد ناباروری را ناباروری مردان تشکیل میدهد. دلایل متفاوت ناباروری مردان چندان از یکدیگر مجزا نیستند. و به طور کلی به بیماریها و آسیبهای بیضه، علل ژنتیکی، اختلالات هورمونی، اختلالات عملکرد جنسی، سن، بیماریهای سیستمیک مانند دیابت و اختلالات تیرویید و موارد بدون علت مشخص تقسیم بندی میشود. شایعترین علت ناباروری مردان نقایص اولیه بیضه است که در آن ساختن اسپرم دچار مشکل است. از علل این اختلال میتوان به نزول ناقص بیضه در جنینی ، آسیب و ضربه، عفونتها و داروها اشاره کرد. برآورد شده که ده درصد کودکان قبل از رسیدن به سن بلوغ از آسیبهای قابل توجه در ناحبه تناسلی رنج میبرند.
عفونتهای بیضه یکی دیگر از علل مهم آسیب هستند. شایعترین عفونتهای عامل ناباروری اوریون و سل هستند. عفونتهای منتقله از راه جنسی نیز میتوانند منجر به درجاتی از آسیب شوند. از این عفونتها میتوان به سوزاک، کلامیدیا و تبخال تناسلی نام برد
عامل مهم دیگر حرارت است. تب بالا( بالای ۳۹درجه و بیشتر از سه روز)،واریکوسل و شغلهایی که فرد در حرارت بالا کار میکند مثل نانوایی میتوناد منجربه ناباروری شود.
یک عامل مهم که مستقیما با سبک زندکی در ارتباط است چاقی است. چاقی با نزدیک کردن رانها به هم باعث افزایش حرارت بیضه ها میشود. همچنین با تجمع چربی بیش از حد تستسترون در محیط چربی تبدیل به استروژن میشود که یک هورمون زنانه است.
افزایش سن با کاهش میزان تستسترون همراه است که منجر به کاهش عملکرد جنسی و درجاتی از ناباروری میشود. هرچند نقش سن در مردان به اندازه ای که در زنان با کاهش قدرت باروری همراه است تأثیر گذار نیست.
بسیاری از این اختلالات با درمان دارویی و جراحی و گاهی با تغییر سبک زندگی تا حد زیادی قابل اصلاح هستند. و در سایر موارد با کمک روشهای کمک باروری مانند آی یو آی و آی وی اف میتوان ناباروری را درمان نمود. در زیر به بررسی شایعترین علت ناباروری می پردازیم.
-واریکوسل :
واریکوسل به معنی گشاد شدگی, طویل شدگی و پیچ خوردگی غیر طبیعی شبکه سیاهرگهای طنا اسپرماتیک در بیضه است.این بیماری یکی از شایعترین علل ناباروری مردان است(شایعترین علت ناباروری قابل درمان).واریکوسل در 30 درصد مردان با ناباروری اولیه و 80 درصد مردان با ناباروری ثانویه دیده می شود.در جامعه نیز شیوع واریکوسل 15 درصد است.واریکوسل اغلب در بیضه چپ و یا هر دو بیضه دیده می شود و واریکوسل بیضه راست به تنهایی بسیار نادر است.
اغلب مردان مبتلا به واریکوسل بدون علامت هستند و درد در ناحیه بیضه تنها در 2-10 درصد موارد دیده می شود.این درد معمولا به صورت مزمن و مبهم یا نبض دار در کشاله ران حس می شود که این درد با زور زدن و ایستادن تشدید میشود.
کیفیت اسپرم در تمام زمینه ها مانند تعداد و غلظت اسپرم,سرعت حرکت اسپرم و ساختار اسپرم در این بیماری کاهش می یابد.
دیده شده که سطح هورمون تستسترون در مردان بالای سی سال دچار واریکوسل کاهش می یابد.
در مورد اینکه واریکوسل با چه عاملی منجر به اختلال در اسپرم ها می شود نظریه های مختلفی وجود دارد ولی شایعترین دلایل قابل قبول برگشت خون و ترکیبات سمی به بیضه و افزایش دمای بیضه ها می باشد.
اگرچه واریکوسل شایعترین علت ناباروری است ولی تمام تمام بیماران دچار واریکوسل نیاز به درمان ندارند.در موارد زیر درمان لازم است:
- ناباروری
- سطح پایین تستسترون خون
- درد بیضه
- واریکوسل در کودکان و نوجوانان
- تعداد اسپرم صفر در مایع منی
درمان دارویی و درمان جراحی برای واریکوسل وجود دارد. درمان های دارویی نسبت به جراحی کارایی کمتری دارند و بیماری برگشت پذیر است بنابراین بهترین روش درمان, جراحی است.
7/20/2019
ناباروری مردان