روند زایمان طبیعی و مراحل تولد نوزاد

زایمان طبیعی
مدت زمان بارداری برای هر مادری جزء زیباترین لحظات زندگی به شمار می رود، رشد لحظه به لحظه ی جنین و لمس آن توسط مادر زیباترین حسی است که خداوند به مادران اعطا کرده است. اما در ماه های پایانی بارداری استرس و دغدغه نوع زایمان برای تمامی مادران به وجود می آید. در مواقع خاص که پزشک زایمان سزارین را توصیه می کند پدر و مادر تکلیف خود را می دانند . در شرایطی که وضعیت مادر و کودک کاملا نرمال است زایمان طبیعی توصیه می شود اما متاسفانه مادران امروز نسبت به زایمان طبیعی ترس عجیبی دارند، در این مقاله می خواهیم به انواع، باید ها و نباید های زایمان طبیعی بپردازیم تا مادران با دید بازتری به انتخاب نوع زایمان خود بپردازند.

تعریف زایمان طبیعی
همانطور که از نام آن پیداست این نوع زایمان فرآیندی کاملا طبیعی است و در مواقعی پزشک با کمک دارو به کاهش درد این فرآیند کمک می کند اما هیچ گونه جراحی در این نوع زایمان وجود ندارد.

نشانه های آغاز زایمان طبیعی
به طور کلی هیچ کس قادر به تعیین تاریخ دقیق زایمان طبیعی نمی باشد، حتی پزشک معالج هم فقط می تواند تاریخ زایمان را به صورت حدودی اعلام کند. اما شما باید علائم زایمان طبیعی را بشناسید تا هنگامی که با آنها مواجه شدید با خونسردی کامل به بیمارستان مراجعه نمایید.

-    پایین آمدن برآمدگی شکم
هنگامی که سر جنین به سمت پایین است و اصلاحا جنین چرخش کامل داشته ، زمانی است که نوزاد آماده شده تا پا به دنیا بگذارید.
در این هنگام به دلیل آنکه وزن کودک به ریه ها فشاری نمی آورد مادر کمی حس سبکی دارد، در این حالت فشار جنین روی مثانه است و مادر دچار تکرر ادار می شود.

-    ترشحات خونی صورتی شکل از رحم مادر
این فرآیند ممکن است در روزهای نزدیک به زایمان و یا در همان لحظات آغاز درد زایمان رخ دهد. این خون صورتی رنگ در واقع همان مخاط مسدود کننده رحم است که مانع از عفونت رحم مادر می شود.

-    پاره شدن کیسه آب
پارگی کیسه ی آب از شایع ترین و بارزترین علائم شروع فرآیند زایمان طبیعی می باشد. هنگامی که کیسه ی آب پاره می شود، آب از واژن مادر خارج می شود
لحظه ای که این اتفاق رخ دهد مادر سریع باید به بیمارستان مراجعه کند تا تحت نظر پزشک خود قرار بگیرد .

-    اسهال
اسهال های مکرر نیز از اعلائم زایمان طبیعی است.

مراحل زایمان طبیعی
پس از آشکار شدن علائم زایمان و رساندن مادر به بیمارستان مراحل زایمان شروع می شود.
-    مرحله ابتدایی
این مرحله طولانی ترین فاز زایمان است، بهترین مسکن در این مرحله برای مادر تنفس های منظم و نداشتن استرس است. در این مرحله دهانه ی رحم مادر از 4 سانتیمتر تا 7 سانتیمتر باز می شود و حالت دهانه ی رحم کاملا شل می شود تا همه چیز برای خروج کودک آماده باشد.
-    مرحله ی فعال یا گذر
این مرحله دردناک ترین مرحله ی زایمان طبیعی است اما زمان آن بسیار کوتاه است، بسته به شکل قرار گیری جنین و وضعیت جسمانی مادر این مرحله بین 30دقیقه تا 2 ساعت زمان می برد.
در مرحله ی گذر کسی که به عنوان همراه در کنار مادر قرار می گیرد بسیار حائز اهمیت است و وظیفه ی آن تسکین مادر و کمک به کاهش استرس او
می باشد.
در این مرحله انقباضات طولانی شده و فواصل بین آن ها کاهش می یابد و گردن رحم مادر از 8 تا 10 سانتیمتر افزایش می یابد.
-    مرحله ی فشار یا انتقال
در این مرحله دهانه ی رحم به طور کامل باز می شود.اتقباضات رحمی با شدت بیشتر در فواصل بسیار کوتاه بین 60 تا 90 ثانیه بروز می دهد و در این مرحله پزشک از شما می خواهد که اصطلاحا با تمام وجود زور بزنید، با فشار مادر کودک در کانال خروجی زایمان قرار می گیرد در ابتدا سر کودک بیرون می آید که در همان لحظه پزشک با ساکشن تمامی مایعات خونی و مخاطی را از بینی نوزاد خارج می کند و در مراحل بعدی به ترتیب شانه و بقیه بدن نوزاد از رحم بیرون می آید که این لحظه شیرین ترین دقایق برای مادر است به طوری که درد زایمان کاملا از یادشان می رود و شادی جای درد را می گیرد.

-    آخرین مرحله ی زایمان
پس از خروج کامل نوزاد نوبت به مرحله ی خروج جفت جنین که وظیفه ی تغذیه نوزاد را دارد می رسد، خارج شدن جفت از رحم مادر بین 5 تا 30 دقیقه طول خواهد کشید.

مراقبت از بخیه ها
ایپزیوتومی برشی است بین مقعد و واژن که توسط پزشک ایجاد می گردد تا خارج شدن کودک از رحم مادر راحت تر صورت گیرد، پس از اتمام زایمان این برش توسط پزشک بخیه زده می شود. مراقبت از بخیه ها بسیار مهم است، بخیه نباید خشک شود، چرب کردن مکان بخیه به کاهش درد آن بسیار کمک می کند، همچنین محیط اطراف بخیه باید تمیز باشد تا مادر دچار عفونت نشود.

مراقبت های پس از زایمان طبیعی
مادر پس از زایمان طبیعی به دلیل خستگی زیاد نیاز شدید به استراحت و خواب دارد تا بتواند قوای از دست رفته ی خود را دوباره به دست بیاورد. البته در زایمان های طبیعی مادر در همان روز های ابتدایی قادر به بلند شدن و انجام امور مربوط به نوزاد است اما نباید کارهای سنگین انجام دهد که موجب خونریزی گردد. همچنین تغذیه مناسب نیز برای بازیابی توان مادر و همچنین برای شیری که نوزاد تغذیه می کند بسیار ضروری است.

مدت زمان بستری پس از زایمان طبیعی
اگر وضعیت بدن مادر پس از زایمان نرمال باشد معمولا یک روز بیشتر نیاز به بستری شدن نخواهند داشت اما چنانچه فشار خون مادر بالا باشد یا پزشک تشخص دهد که مادر نیاز به بستری خواهد داشت چند روزی ترخیص پس از زایمان طول خواهد کشید.

فواید زایمان طبیعی

معایب زایمان طبیعی

زایمان بدون درد
در مواردی که مادر تنها به دلیل ترس از درد حاضر به زایمان بدون درد نمی باشد میتواند درخواست زایمان بدون درد کند.در این روش توسط متخصص بیهوشی زمانی که دهانه رحم حداقل پنج سانتی متر باز شده باشد تزریق مسکن در نخاع انجام میشود و پس از آن مادر هیچگونه دردی نخواهد داشت. دو عارضه مهم این کار یکی افت ضربان قلب جنین است که درصورتی که طول بکشد نیاز به سزارین اورژانس خواهد بود و یکی طول کشیدن مرحله آخر زایمان یعنی از زمان با شدن کامل دهانه رحم تا خروج نوزاد می باشد زیرا در این مرحله مادر به حلت بی حسی اندام تحتانی قادر به همکاری و زور زدن مناسب نمی باشد.

زایمان فیزیولوژیک
زایمان فیزیولوژیک در واقع همان زایمان طبیعی است اما هیچ دارویی به مادر تزریق نمی شود. در واقع در این نوع زایمان پزشک بدون تزریق داروی فشار و تا زمانی که خطری مادر و یا جنین را در بر نگیرد، دخالتی در روند زایمان نخواهد داشت.
مادر در این روش نیز درد زایمان طبیعی را خواهد داشت اما به جای مصرف داروهای شیمیایی ، درد را با روش های روحی و روانی مثبت کنترل خواهند کرد.
آماده کردن محیط زایمان
در این روش محیطی بسیار آرام برای مادر مهیا می گردد و در برخی بیمارستان ها پدر هم می تواند در کنار مادر حاضر باشد که نقش به سزایی در آرام کردن و کنترل استرس مادر خواهد داشت.

وضعیت مادر در زایمان
ایستاده: مادر در این روش کاملا ایستاده دست های خود را به دیوار می زند و فشار وارده در این حالت به کمر است .
نشسته: مادر به صورت برعکس روی صندلی می نشیند و پاها را از سمت زانو به جلو می آورد با دست به صندلی فشار می آورد و ماما به ماساژ دادن مادر می پردازد.
سجده: مادر کاملا در حالت سجده قرار می گیرد تا دهانه ی رحم کاملا باز شود.
خوابیده: مادر به پهلو سمت چپ می خوابد و زیر سر و زانوها ، بالش نازکی قرار می دهند.

-    روش لاماز
در این روش مادر به جای فریاد زدناز شدت درد، روی شل شدن عضلات خود کار می کند ، اولین قدم استفاده از یک الگوی تنفسی منظم می باشد. و برای کاهش درد، مادر به یک نقطه مانند تابلویی که بسیار دوست دارد خیره می شود.

-    موسیقی
موسیقی ضبط شده یا زنده می تواند به کاهش درد مادر بسیار کمک کند ، موسیقی باعث کاهش و حتی از بین رفتن استرس در مادر می شود.

-    چه کسانی قادر به زایمان فیزیولوژیک نیستند؟

زایمان طبیعی در آب
این نوع زایمان در استخرهای مخصوص و یا وان های عمیق صورت می گیرد،
آب باعث تسکین درد مادر می شود ، وزن سبک تر می شود و در طول فرآیند زایمان مادر کنترل بیشتری روی بدن خود خواهد داشت.
به طور کلی بودن در آب می تواند فشار شما را کاهش دهد و به دلیل راحت تر بودن بدن و کم تر شدن درد استرس ناشی از زایمان در مادر از بین خواهد رفت.

چه کسانی نمی توانند زایمان در آب داشته باشند؟

سخن آخر
دوران بارداری و همچنین نحوه ی زایمان تاثیر به سزایی در روند رشد و زندگی نوزاد در آینده خواهد داشت. پس اهمیت به این دوران و دانش مادر در ماه های بارداری و همچنین در زمان زایمان می تواند بزرگترین کمک را به مادر ، جنین و حتی پزشک معالج داشته باشد.